26 okt Hoogleraar kritisch op snelle invoering totaal vuurwerkverbod.
‘Dit is een recept voor ellende’
Over een jaar een vuurwerkverbod invoeren voor de hele gemeente Apeldoorn gaat veel te snel, omdat voor een groot deel van de bevolking de logica ontbreekt. Dat zegt Ira Helsloot, hoogleraar Besturen van Veiligheid aan de Radboud Universiteit. ,,Op deze manier organiseer je iets onhandigs. Ik zou zeggen: het is een recept voor ellende.’’
De gemeenteraad van Apeldoorn wil het afsteken van vuurwerk door consumenten volgend jaar volledig verbieden. Dit jaar moeten er een paar vuurwerkvrije zones komen. Die bestaan al in sommige andere steden, een afsteekverbod voor consumenten in een volledige gemeente komt in Nederland nog niet voor.
Rotjongens
Ira Helsloot is behalve aan de Nijmeegse universiteit ook verbonden aan kennis- en adviesbureau Crisislab. In zijn optiek zet Apeldoorn een te grote stap ineens. ,,Omdat de samenleving dit niet begrijpt. Het gebruik van vuurwerkvrije zones blijkt niet zo’n probleem. Want je kan uitleggen: ‘Dit is de omgeving van een verpleeghuis of dierenasiel, hier hebben anderen er last van’. De meeste mensen begrijpen dat en dan is het een kleine moeite om een paar blokken verder te gaan afsteken. Maar een volledig verbod is iets heel anders.’’ Vuurwerk afsteken vindt een flink deel van de bevolking waardevol, stelt Helsloot. ,,Als je zoiets totaal gaat verbieden zal je merken dat de gemiddelde gezagsgetrouwe burger zich er nog wel – knarsetandend – aan houdt. Hoewel ik zelfs dat nog even moet zien. Maar in elk geval de afdeling ‘rotjongens’ zal zeker gaan afsteken. En dan organiseer je wel iets onhandigs zo langzamerhand.’’
Boetes
Want dan moet een overheid gaan handhaven: controleren en beboeten. En dat is erg lastig met een overtreding die in een seconde is gepleegd. ,,Van zaken die in principe gevaarlijker zijn, zoals het softdrugsprobleem, zeggen we: dat kunnen we niet handhaven dus daarvoor hebben we gedoogbeleid. Dan zou ik het niet aanbevelen om voor vuurwerk een totaalverbod op te leggen. Het is een interessant experiment, maar wij (Crisislab, red.) zouden zeggen dat dit wel een recept voor ellende is. Omdat de samenleving er niet achter staat.’’
,,Kijk naar het succes van de Bob-campagne’’, verwijst Helsloot naar de overheidsboodschap dat je niet met alcohol op achter met stuur moet kruipen. ,,Repressieve handhaving heeft niet het gewenste effect gehad, maar consequent uitleggen dat iets gevaarlijk is, is een bewezen succesmiddel voor communicatie met de samenleving. Als een significant deel niet begrijpt waarom vuurwerk afsteken verboden moet zijn, ben je als overheid toch wel onhandig bezig. Want als overheid kan je alleen goed reageren op overtredingen van een kleine minderheid.’’
Sentiment
Op een poll op deze site reageerden afgelopen week 4850 mensen. Van hen geeft 77 procent aan ook bij een volledig verbod gewoon vuurwerk te zullen afsteken. Zelfs een grootse communicatiecampagne zal dat sentiment niet in één jaar tijd volledig wegnemen, verwacht Helsloot. ,,Het zou me niet verbazen als we over 25 jaar in Nederland zijn gestopt met de meeste vormen van vuurwerk, maar dit lijkt me te snel gaan.’’
Vreemd
De gemeente Apeldoorn wil nog niets zeggen over aandachtspunten of de manier waarop het verbod gehandhaafd moet worden. De politie houdt het bij een korte verklaring. ,,Je zou denken dat het gemakkelijker wordt om te handhaven op het afsteken van vuurwerk, omdat iedere ‘knal’ strafbaar is. Maar je krijgt ook vreemde situaties. Denk aan Klarenbeek, waar de gemeentegrens dwars door het dorp loopt.’’ Pas als de gemeente met een concreet plan komt, is in te schatten ,,wat een volledig vuurwerkverbod betekent voor de politie en of het handhaafbaar is’’.
Johannes Rutgers 26-10-19
link: De Stentor